Ileostoma

Wat is een ileostoma?

Een ileostoma is een kunstmatige uitgang op de dunne darm. Deze is aangelegd omdat de dikke darm is weggenomen of niet wordt gebruikt. In de dikke darm vindt indikking van de ontlasting plaats en worden vocht en zout weer in het lichaam opgenomen. De ontlasting die het lichaam via een ileostoma verlaat, is daarom dun tot brijig.

Voedingsadviezen: vocht- en zoutinname

Drink 2 ½ liter vocht, verdeeld over de dag

Als u een ileostoma heeft, verliest u veel vocht en zout met de ontlasting. Door het vocht- en zoutverlies kunnen klachten optreden als vermoeidheid, misselijkheid, gebrek aan eetlust, verminderde urineproductie, prikkelbaarheid, slaap- en concentratiestoornissen, snel gewichtsverlies, spierkrampen, dorst, een droge beslagen tong en duizeligheid.
Om dit te voorkomen is het belangrijk om 2½ liter vocht te drinken, bij voorkeur verdeeld over de dag. Dit komt overeen met 16 à 17 glazen of bekers drinken. Met ‘vocht’ wordt bijvoorbeeld bedoeld: koffie, melk, thee, soep, water, vruchtensap, frisdrank, yoghurt of vla.

Controleer aan de hand van uw urineproductie of u voldoende drinkt

Uw urineproductie moet tenminste 1 liter per 24 uur zijn. Daarnaast kunt u het aan de kleur van uw urine zien: als uw urine geel tot donkergeel is, betekent dit dat u te weinig drinkt. Uw urine hoort bijna kleurloos te zijn.

Gebruik extra zout

Om het verlies van zout met de ontlasting aan te vullen, wordt geadviseerd om extra zout te gebruiken. De gemiddelde Nederlander gebruikt 9 gram zout per dag. Mensen met een ileostoma hebben veelal een individuele zoutbehoefte. Wanneer klachten ontstaan door zouttekort (onder andere vermoeidheid, duizeligheid en spierkrampen) is het advies om de zoutinname te verhogen. Om te controleren of u voldoende zout gebruikt, kunt u een overzicht met het zoutgehalte van voedingsmiddelen downloaden: download overzicht. Ga nooit over op een natriumbeperkte of zoutbeperkte voeding zonder overleg met uw diëtist en/of specialist. Een algemeen advies als "wees zuinig met zout" geldt niet voor u, maar wel voor eventuele huisgenoten.

Voedingsadviezen: algemeen

Na het aanleggen van de stoma mag u in principe alles eten en drinken.
Om eventuele verstopping van de stoma te voorkomen is het belangrijk om rustig te eten en goed te kauwen. Snijd uw eten goed fijn en kook uw eten goed gaar.
Onderstaande voedingsmiddelen kunnen verstopping van de stoma veroorzaken. Wees daarom voorzichtig met het gebruik van deze producten. Mocht uw stoma toch verstopt raken, neem dan direct contact op met uw stomaverpleegkundige.

asperges
bleekselderij
champignons
maïs
zuurkool
grove rauwkost, zoals knolselderij en wortel
noten en pinda’s
taai en draderig vlees
citrusfruit
verse ananas
gedroogde vruchten, zoals dadels, vijgen en pruimen
kokosproducten, popcorn en amandelspijs
koolsoorten

Eet en drink regelmatig

Verdeel de voeding over meerdere kleine maaltijden per dag en sla geen maaltijden over. Daarnaast is het aan te bevelen om het drinken te spreiden over de dag. Drink geen grote hoeveelheden in één keer.

Gasvorming, geurvorming en verkleuring

Gas- en geurvorming en/of verkleuring van de ontlasting zijn niet helemaal te voorkomen. Het is een normaal gevolg van de spijsvertering, maar de mate waarin dit gebeurt kan per persoon verschillen. Het gebruik van de hieronder vermelde producten hoeft u niet te vermijden. U kunt er zo nodig rekening mee houden, bij bijvoorbeeld een feestje, verjaardag of avondje uit.

De volgende producten kunnen extra gasvorming veroorzaken:

koolsoorten
spruiten
prei
uien en knoflook
paprika
peulvruchten
koolzuurhoudende dranken en bier

Lucht die tijdens het eten wordt ingeslikt, komt voor een deel in het stomazakje terecht. Het is van belang om rustig te eten, zodat er minder kans is op het inslikken van lucht.
Door het kauwen van kauwgom, roken en praten tijdens de maaltijd wordt meer lucht ingeslikt.

De volgende producten kunnen extra geurvorming veroorzaken:
koolsoorten, vooral als ze lang gekookt zijn
prei
uien en knoflook
peulvruchten
vis
eieren
vitamine B-tabletten

De volgende producten kunnen verkleuring van de ontlasting veroorzaken:

spinazie
bieten
ijzerpreparaten

Bijzondere situaties

Bij diarree, braken of hevige transpiratie (denk hierbij aan sport, koorts of warm weer) treedt extra vocht- en zoutverlies op. Bovendien kan er sprake zijn van eetlustvermindering waardoor de inneming van vocht en zout minder is. Een extra vocht- en zoutaanvulling is dan noodzakelijk. Naast uw gebruikelijke voeding kan ‘Oral Rehydration Salts (O.R.S.)’ een goede aanvulling zijn. Informatie hierover kunt u krijgen bij uw diëtist, behandelend (huis)arts of apotheek.
Wanneer u in tropische of subtropische landen verblijft, heeft u te maken met hogere temperaturen en andere hygiënische omstandigheden. Hierdoor is de kans op diarree verhoogd. Om het risico te beperken, kunt u de volgende adviezen opvolgen: gebruik geen ongekookt leidingwater, rauw of onvoldoende verhit vlees, rauwe vis en rauwe groenten, ijs en ijsblokjes (wel ijs uit verpakking, maar geen schepijs) en ongeschild fruit.

Zorg ervoor dat u de volgende producten bij u heeft, voor het geval dat u toch last van diarree krijgt:

bouillon- en/of zouttabletten
O.R.S. (Oral Rehydration Salts)

Om uitdroging te voorkomen heeft u extra vocht nodig (meer dan de gebruikelijke 2½ liter).

Gewicht

Houd uw gewicht zoveel mogelijk stabiel. Extreme schommelingen in het gewicht kunnen problemen geven met de stoma en de verzorging ervan.

Voedingsadviezen bij dunne ontlasting

Probeer de voeding zo goed mogelijk over de dag te verdelen
Combineer dranken zoveel mogelijk met vezelrijke voedingsmiddelen, zoals bruin brood, ontbijtgranen, groente, fruit, volkoren pasta, zilvervliesrijst. Vezels hebben een bindend vermogen, waardoor de ontlasting wat meer gebonden wordt.

Voedingsadviezen bij high output stoma

Zie voedingsadviezen bij High Out Ileostoma of vraag ernaar bij uw behandelende diëtist.

Inhoudsmaten en zoutgehalte voedingsmiddelen

Door middel van de volgende link kunt u een overzicht downloaden van inhoudsmaten, het zoutgehalte in een aantal voedingsmiddelen en een overzicht van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheden voor de voeding: Download tabellen.

Nadere informatie is te verkrijgen bij:

Nederlandse Stomavereniging
Randhoeve 221
3995 GA Houten
Telefoon: (030) 634 39 10
Internet: www.stomavereniging.nl
E-mail: info@stomavereniging.nl

Maag-lever-darm stichting
Postbus 800
3800AV Amersfoort
Infolijn: 0900 - 202 56 25 of voorlichting@mlds.nl
Internet: http://www.mlds.nl
E-mail : info@mlds.nl

Heeft u nog vragen?

Heeft u nog vragen of is er iets onduidelijk, dan kunt u contact opnemen met uw diëtist van Expertisecentrum Voeding en Leefstijl via het afsprakenbureau op 0183-644229.