Hysteroscopie therapeutisch

Een therapeutische hysteroscopie is een operatie in de baarmoeder via een kijkbuis (hysteroscoop). De belangrijkste redenen voor deze operatie zijn onderzoek naar afwijkingen ter verklaring van klachten, het verwijderen van poliepen en myomen (vleesbomen) van beperkte omvang, het behandelen van het slijmvlies van de baarmoeder, het opheffen van verklevingen in de baarmoeder, en het verwijderen van een tussenschot of een spiraaltje in de baarmoeder. Een therapeutische hysteroscopie wordt meestal uitgevoerd onder narcose of na een ruggenprik. Bij een diagnostische hysteroscopie gaat het anders: dit onderzoek kan vaak onder plaatselijke verdoving plaatsvinden en heeft als doel na te gaan of er afwijkingen aan de binnenkant van de baarmoeder zijn. De diagnostische hysteroscopie kan gecombineerd worden met kleine ingrepen zoals het verwijderen van een spiraaltje of een poliepje.

Wat is een therapeutische hysteroscopie?
Hysteroscopie betekent: kijken in de baarmoeder. De binnenkant van de baarmoeder wordt bekeken met een kijkbuis (hysteroscoop). Dit instrument wordt via de schede en de baarmoederhals ingebracht. Bij een therapeutische hysteroscopie wordt niet alleen gekeken, maar wordt ook een behandeling uitgevoerd. Dit gebeurt door een holle buis, de operatie-hysteroscoop, met een doorsnede van 6 tot 10 mm. Door deze buis worden vocht en instrumenten in de baarmoederholte gebracht. De hysteroscoop wordt aangesloten op een camerasysteem. Op een televisiescherm verschijnt een afbeelding van de binnenzijde van de baarmoeder. Zo is het verloop van de operatie uitstekend te volgen en kunt u meekijken als u wilt, indien u onder ruggenprikverdoving geholpen wordt.

Wanneer wordt een therapeutische hysteroscopie geadviseerd?
Er is een aantal redenen voor een therapeutische hysteroscopie. De kleinere ingrepen kunnen meestal in dagbehandeling plaatsvinden; voor de grotere is soms een korte opname noodzakelijk.

Kleine Operaties
Verwijderen van een poliep of een klein gesteelde vleesboom/myoom
Een poliep is een bijna altijd goedaardige uitstulping van het baarmoederslijmvlies. Een gesteeld myoom is een vleesboom in de holte van de baarmoeder die met een steeltje aan de wand vastzit. Beide kunnen abnormaal bloedverlies veroorzaken. Ze kunnen via deze methode verwijderd worden.

Opheffen van verklevingen in de baarmoederholte (syndroom van Asherman)
Dunne verklevingen tussen de voor- en de achterwand van deze holte zijn vaak eenvoudig door te knippen.

Verwijderen van een spiraal (IUD) waarvan het touwtje niet te vinden is
Het spiraaltje wordt opgezocht met behulp van de hysteroscoop en kan meestal gemakkelijk met een klein tangetje gepakt en verwijderd worden.

Grotere Operaties
Deze operaties gebeuren meestal niet in dagbehandeling, maar via een korte opname. U kunt dan niet de dag van de ingreep weer naar huis.

Verwijderen van myomen (vleesbomen)
Myomen zijn goedaardige spierknobbels. Zij kunnen aanwezig zijn aan het buitenoppervlak van de baarmoeder, in de spierwand of aan de binnenkant van de baarmoeder en uitpuilend in de baarmoederholte.

Een myoom in de baarmoeder veroorzaakt dikwijls menstruatieproblemen. Alleen myomen die uitpuilen in de baarmoederholte kunnen hysteroscopisch geopereerd/verwijderd worden. De zwaarte van de operatie is afhankelijk van de grootte en de dieptegroei in de spierwand. Naarmate de myomen dieper in de spierwand zitten, wordt de operatie moeilijker.

Soms lukt de behandeling niet in één keer. Het myoom wordt dan slechts gedeeltelijk verwijderd en in een tweede operatie wordt het restant weggenomen. Soms kan er sprake zijn van ruim bloedverlies tijdens de operatie. Na de ingreep kan een ballonkatheter in de baarmoeder gebracht worden. Het ballonnetje is gevuld met vocht en drukt bloedende vaatjes aan de binnenzijde van de baarmoeder dicht. Dit kan een kramperig gevoel in de onderbuik geven. Uit de opening van de katheter, die via de schede naar buiten komt, kan bloed komen. Deze katheter zit niet in de blaas, zodat u gewoon kunt plassen. Meestal wordt de katheter na een dag verwijderd.

Het verwijderen van een tussenschot (septum) in de baarmoeder
Een tussenschot in de baarmoeder kan mogelijk problemen met het ontstaan van een zwangerschap veroorzaken. Met een hysteroscopische operatie kan zo'n tussenschot verwijderd worden.

Opheffen van ernstige verklevingen in de baarmoederholte (syndroom van Asherman)
Bij ernstige verklevingen zijn de voor- en achterwand geheel met elkaar verkleefd. De operatie wordt dan moeilijker en lukt mogelijk niet in één keer.

Het verwijderen van grotere poliepen
Poliepen zijn meestal goedaardige slijmvliesuitstulpingen die tussentijds bloedverlies kunnen geven en die vaak eenvoudig kunnen worden verwijderd.

Operaties om het baarmoederslijmvlies te verwijderen of te vernietigen
Het verwijderen of vernietigen van het slijmvlies aan de binnenwand van de baarmoeder is een behandeling voor hevige menstruaties. Meestal wordt deze behandeling pas geadviseerd als andere behandelingen geen succes hebben gehad of niet mogelijk zijn. Voor meer informatie, kijk ook op hevig bloedverlies bij de menstruatie.

Drie methoden zijn mogelijk: de NovaSure behandeling, de rollerbolmethode en de endometriumresectie. Meestal kunnen deze ingrepen in dagbehandeling plaatsvinden. Het krijgen van kinderen na een dergelijke ingreep wordt afgeraden. Een eventuele zwangerschap kan zich direct in de spierwand van de baarmoeder innestelen en dat kan problemen geven. Een garantie dat u onvruchtbaar bent, kan echter niet worden gegeven. Betrouwbare anticonceptie blijft daarom noodzakelijk. U kunt dit met de gynaecoloog bespreken. Eventueel kunt u tegelijkertijd een sterilisatie overwegen.

De NovaSure behandeling
Slijmvlies aan de binnenkant van de baarmoeder wordt verwijderd met behulp van radio-frequentie energie. Voor meer informatie hierover kunt u terecht bij uw behandelend arts.

De rollerbolmethode
Via de schede wordt een hysteroscoop in de baarmoeder gebracht, zodat de baarmoederholte zichtbaar wordt. Door dit buisje wordt een klein rollend bolletje op een instrument ingebracht. Dit bolletje wordt over het slijmvlies gerold. Door verhitting verschroeit het slijmvlies tot enkele millimeters diepte en sterft daarna af. Ook deze operatie kan in dagopname plaatsvinden.
Vaak vindt deze ingreep in combinatie met de endometriumresectie plaats.

De endometriumresectie
Deze ingreep vindt ook plaats via de hysteroscoop. Er wordt een lisje in de baarmoeder ingebracht. Door middel van elektrische verhitting wordt het slijmvlies verwijderd. Anders dan bij de bovenbeschreven behandelingen bestaat hierbij wel een kleine kans op complicaties.
Om tijdens de operatie goed zicht te hebben, wordt de baarmoeder met een vloeistof gevuld. Zoals eerder is beschreven bij het hysteroscopisch verwijderen van myomen, wordt de operatie soms voortijdig gestopt en is er een tweede operatie noodzakelijk. Deze operatie gebeurt niet altijd in dagopname. Soms moet u een nacht na de operatie in het ziekenhuis blijven.

Voorafgaand aan een operatie ziet u de anesthesioloog, samen met een anesthesiemedewerker, op de Preoperatieve Screeningspolikliniek (POS). Daar wordt in overleg met u bepaald wat tijdens de operatie de meest geschikte vorm van verdoven is.

Medicijnen
Voorafgaand aan hysteroscopische operaties wordt soms een voorbehandeling van het slijmvlies geadviseerd met antihormonen. Dit zijn medicijnen waardoor u tijdelijk in de overgang komt. Doordat de eierstokken geen hormonen meer maken, wordt het baarmoederslijmvlies dunner. Het is dan gemakkelijker te behandelen. Deze medicijnen hebben over het algemeen bijwerkingen. U kunt klachten krijgen over opvliegingen en transpireren, met name 's nachts.

Ook de schede kan droger aanvoelen. Na de operatie kunt u met deze medicijnen stoppen. De werking van de eierstokken keert dan weer terug en de bijwerkingen verdwijnen spoedig. Ook de maandelijkse bloedingen treden weer op. Als hevig bloedverlies de reden voor de operatie was, zullen de bloedingen naar verwachting minder hevig zijn dan voorheen. Na een behandeling van het baarmoederslijmvlies kan de menstruatie soms helemaal wegblijven.

Planning
De hysteroscopische operatie vindt bij voorkeur niet plaats tijdens de menstruatie. Als abnormaal bloedverlies de reden is voor de behandeling, is bloedverlies geen bezwaar. Bij kinderwens wordt de behandeling in de eerste helft van de cyclus gedaan, voordat de eisprong plaatsvindt. Bij kans op zwangerschap kan de ingreep niet plaatsvinden.

Tegelijkertijd laparoscopie?
Bij de grotere hysteroscopische operaties zoals het verwijderen van myomen of van ernstige verklevingen in de baarmoeder, wordt soms tijdens de ingreep met behulp van een laparoscoop in de buikholte gekeken. De laparoscoop is evenals de hysteroscoop een kijkbuis. Daarmee wordt nagegaan of er met de hysteroscoop geen gaatje in de wand van de baarmoeder gemaakt is. Uw gynaecoloog zal meestal vooraf bespreken of er ook een laparoscopie gepland wordt, echter soms blijkt de noodzaak pas tijdens de operatie.

Pijn
Bij kleinere ingrepen kunt u de eerste dagen een gevoelige onderbuik hebben, bij grotere ingrepen kan dit wat langer duren. Als er een laparoscopie is verricht, kunt u enige mate van schouderpijn krijgen.

Bloedverlies
Na de meeste hysteroscopische operaties is er enige tijd bloedverlies. Hoe lang dat duurt, is moeilijk te voorspellen: het kan variëren van enkele dagen bij de kleinere ingrepen tot enkele weken bij de grotere ingrepen.

Afscheiding
Na afloop van het bloedverlies is er vaak nog sprake van wat bruinige afscheiding. Met name bij de NovaSure behandeling en de rollerbolmethode moet u rekening houden met de kans op vieze, soms wat riekende afscheiding gedurende een aantal weken.

Kunstmatige cyclus
In een aantal gevallen schrijft de gynaecoloog na de hysteroscopische operatie gedurende een maand hormonen voor om het slijmvlies van de baarmoederholte te laten herstellen. Deze medicijnen zijn vergelijkbaar met een zwaardere pil. De menstruatie die hierop volgt, kan heviger zijn.

Spiraaltje
Soms wordt aan het einde van de operatie een spiraaltje in de baarmoeder geplaatst. Dit wordt vooral gedaan na operaties om opnieuw verklevingen te voorkomen. Over het algemeen wordt dit spiraaltje na een periode weer verwijderd.

Geslachtsgemeenschap
Als er geen bloedverlies of vieze afscheiding meer is, is er geen bezwaar tegen geslachtsgemeenschap. Zolang de buik nog gevoelig is, kan dit wel gevoelig zijn.

Hechtingen
Omdat de hysteroscopische operatie via de schede wordt uitgevoerd, zijn er meestal geen hechtingen. Alleen als ook een laparoscopie is verricht, zijn er hechtingen in de buikwand. Vaak van oplosbaar materiaal.

Werk
Na een kleinere ingreep die in dagopname plaatsvindt, moet u over het algemeen enkele dagen uittrekken voor uw herstel. Voor een grotere ingreep moet u zeker op een herstelperiode van een week rekenen. Extra hulp in de huishouding na thuiskomst uit het ziekenhuis is meestal niet noodzakelijk.

Nacontrole
Na een aantal weken krijgt u een afspraak op de polikliniek. U kunt dan het resultaat van de behandeling bespreken.

In het geval van verwijdering van een poliep kunt u bij ontslag uit het ziekenhuis eventueel een afspraak maken voor een telefonisch consult, twee weken na de ingreep, voor de bespreking van de weefsel uitslag.

Na een kleinere ingreep die in dagopname plaatsvindt, moet u over het algemeen enkele dagen uittrekken voor uw herstel. Voor een grotere ingreep moet u zeker op een herstelperiode van een week rekenen. Extra hulp in de huishouding na thuiskomst uit het ziekenhuis is meestal niet noodzakelijk.

Leefregels na ontslag na een diagnostische hysteroscopie

Als u binnen 72 uur na ontslag uit het ziekenhuis klachten krijgt, of als u iets wilt vragen, bel dan onderstaande telefoonnummers.

Maandag tot en met vrijdag tussen 07.00 uur en 20.00 uur
De afdeling Dagbehandeling via (0183) 64 47 52

In de nacht tussen 20.00 uur en 07.00 uur, in het weekend en op feestdagen
De huisartsenpost via (0183) 64 64 10

De medewerkers van de huisartsenpost zijn opgeleid om te beoordelen welke zorg u nodig heeft. U ontvangt een advies of wordt doorverbonden. Na 72 uur kunt u contact opnemen met uw eigen huisarts.