Drainage-implant bij glaucoom (Baerveldt implant)

Diagnose

In het oog wordt vocht (kamerwater) aangemaakt voor de voeding van het hoornvlies en de lens. Dit kamerwater (niet te verwarren met het traanvocht aan de buitenkant van het oog) verlaat het oog ongemerkt via een afvoer die zich bevindt op de grens van oogwit (sclera) en het gekleurde deel van het oog, het regenboogvlies (iris). Als dit afvoersysteem (trabekelsysteem) minder goed werkt, kan het kamerwater moeizaam weg en neemt de druk binnen in het oog toe. De oogzenuw raakt hierdoor langzaam maar zeker beschadigd. Uiteindelijk merkt u dit doordat er stukken uit het beeld (gezichtsveld) verdwijnen. Nog later wordt ook de gezichtsscherpte aangetast. Deze ziekte heet glaucoom en is onomkeerbaar, zij kan alleen worden vertraagd. Daartoe moet de oogdruk blijvend worden verlaagd. Wanneer oogdruppels en eventueel een laserbehandeling daar niet of onvoldoende in slagen, kan gekozen worden voor het plaatsen van een Baerveldt implant. Deze operatie heeft tot doel de oogdruk te verlagen om daarmee het gezichtsveld en de gezichtsscherpte te behouden, niet om die te verbeteren.

Werking Baerveldt

De drainage-implant bestaat uit een kunststof buisje met daaraan een siliconen plaatje. Het buisje wordt in de voorste ruimte van uw oog (voorste oogkamer) geplaatst en aan de buitenkant van het oog bedekt met een stukje donor-oogwit dat op het oog wordt vastgehecht. Wanneer u in de spiegel kijkt, kunt u het donor-oogwit zien zitten als een klein wit rechthoekje aan de bovenzijde van het oog. Het buisje wordt dichtgebonden met een hechting die na ongeveer 6 tot 8 weken vanzelf oplost.

Het plaatje wordt onzichtbaar achter op het oogwit gehecht. Het lichaam maakt als reactie hierop bindweefsel aan om het plaatje. De vorming van dit bindweefsel duurt ongeveer zes weken. Het bindweefsel zorgt uiteindelijk voor een bepaalde tegendruk, zodat er niet teveel kamerwater uit het oog wordt afgevoerd met als gevolg een te lage druk. Als het buisje na ongeveer zes weken opengaat, kan het kamerwater via het buisje worden afgevoerd naar het door bindweefsel omgeven plaatje.

Drie dagen voor de operatie dient u te starten met Pred Forte oogdruppels. U dient het te opereren oog drie maal daags te druppelen. U gaat ondertussen gewoon door met de oogdrukverlagende druppels en eventuele tabletten.

De avond voor de operatie moet u als laatste éénmalig Tobrex zalf in het te opereren oog doen. De volgende ochtend hoeft u het oog niet te druppelen. Eventuele druppels voor het andere oog blijft u gebruiken zoals u gewend bent.

Verdoving
Het plaatsen van een drainage-implant gebeurt onder algehele of plaatselijke verdoving. Bij algehele verdoving (ook wel bekend als narcose) krijgt u de verdoving via een infuus toegediend. U slaapt tijdens de operatie.

Bij een plaatselijke verdoving (injectie onder het oog) wordt alleen uw oog verdoofd. Voor de injectie krijgt u van de anesthesioloog een premedicatie. Door deze premedicatie hebben de meeste patiënten geen last van de injectie. U blijft tijdens de operatie bij bewustzijn, maar u zult geen pijn ervaren. U wordt bedekt met een operatielaken, waaronder extra lucht wordt toegediend.

Na de operatie krijgt u ter bescherming een oogverband met een plastic kapje voor het oog. Hierdoor kunt u diepte en afstanden tijdelijk niet goed inschatten. U kunt na de operatie dus niet zelf autorijden. Wij vragen u daarom een begeleider mee te nemen die u na de operatie naar huis brengt.

Controles

De dag na de operatie vindt de eerste controle plaats. Tijdens de controle worden het kapje en het verband verwijderd en wordt het geopereerde oog bekeken.

Daaropvolgend volgen meerdere controles. Over het algemeen houden we onderstaande controlemomenten aan; deze kunnen echter per patiënt verschillen:

• 1 week na de operatie;
• 2-3 weken na de operatie;
• 4-6 maanden na de operatie.

Het plaatsen van een drainage-implant heeft tot doel de oogdruk zodanig te verlagen dat verdere achteruitgang van het gezichtsveld door glaucoom zoveel mogelijk wordt afgeremd. Dat lukt ongeveer bij 80% van de patiënten. Aanvullende oogdrukverlagende oogdruppels blijven bij circa 60% van de patiënten ook na de operatie nog nodig. Bij ongeveer 1 op de 10 patiënten is op den duur (soms na jaren) een heroperatie niet te vermijden.

Het plaatsen van een drainage-implant is ingrijpend voor uw oog, waardoor u te maken kunt krijgen met een te hoge oogdruk, een te lage oogdruk of andere oogheelkundige klachten.

Te hoge oogdruk
Vlak na de operatie is de oogdruk meestal te hoog. Het kan daarom zijn dat u de eerste weken extra oogdrukverlagende medicatie moet gebruiken. De hechting die het buisje dichtbindt, lost na ongeveer 6 tot 8 weken vanzelf op, waardoor het buisje gaat werken. De oogdruk zal dan meteen dalen.

Te lage oogdruk
Soms is er lekkage van kamerwater langs de insteekopening van het buisje en is de druk in het begin (te) laag. Het kan ook voorkomen dat de oogdruk te laag is, omdat de drainage-implant te goed werkt. Een te lage oogdruk kan leiden tot wazig zien. Het kan dan nodig zijn om het oog opnieuw te opereren, bijvoorbeeld om het afvoerbuisje af te sluiten of het oog tijdelijk te vullen met een dikke substantie.

Overige klachten
De eerste drie maanden na de operatie kan de drainage-implant leiden tot dubbelzien. Bij de meeste patiënten gaat dit vanzelf weer over. Ook is het mogelijk dat u na de operatie geen contactlens meer verdraagt. Soms blijkt na enige tijd dat het buisje van de drainage-implant aangepast moet worden. Hiervoor is dan een extra operatie nodig. Een zeldzame complicatie is het vervormen van de pupil. Het zicht wordt hierdoor echter vrijwel nooit beïnvloed.

Zoals iedere operatie brengt ook het plaatsen van een drainage-implant risico’s met zich mee, zoals verlies van het zicht ten gevolge van een infectie of een bloeding. Gelukkig is de kans hierop zeer klein. De risico’s van een te hoge oogdruk zijn veel groter.

• De dag na de operatie dient u te starten met Pred Forte oogdruppels. U dient het geopereerde oog zes maal daags te druppelen.  De Ultracortenol oogzalf doet u voordat u gaat slapen in het geopereerde oog. De oogdrukverlagende oogdruppels in het geopereerde oog hoeft u tot nader orde niet te gebruiken. Bij de controles zal de oogarts u steeds vertellen welke druppels u moet gebruiken, afhankelijk van de gemeten oogdruk. De medicatie voor het niet-geopereerde oog blijft u gebruiken zoals u gewend bent.
• Op de juiste manier oogdruppelen bevordert de genezing van uw oog. Bescherm het oog gedurende twee weken tegen stoten en wrijven. U draagt overdag een beschermbril of (zonne-)bril. Het beschermkapje gebruikt u tijdens het douchen, uw haren wassen en het slapen. Hierbij hoeft u geen nieuw gaasje tussen het kapje en het oog te doen.
• U mag geen oogmake-up of contactlenzen gebruiken gedurende vier weken.
• Sporten, inclusief zwemmen en sauna, en zwaar tillen zijn gedurende de eerste twee weken niet aan te raden. Fietsen, wandelen, lezen en tv-kijken mag u zoveel u wilt. Of u kunt werken hangt af van de aard van uw werkzaamheden. Dit kunt u met uw oogarts bespreken.
• Het is belangrijk dat u na de operatie nooit meer in het geopereerde oog wrijft om te voorkomen dat het buisje het hoornvlies beschadigt.

Lees hier alle leefregels na een Baerveldt operatie.

Neemt u met spoed contact op met de polikliniek oogheelkunde bij:

• een pijnlijk rood oog, gecombineerd met flinke hoofdpijn en misselijkheid;
• plotselinge verslechtering van het zicht en/of gezichtsveld.