Overmatig braken tijdens de zwangerschap (Hyperemesis Gravidarum)

U heeft van overmatige misselijkheid en/of braken tijdens de eerste drie maanden van uw zwangerschap. Deze folder beschrijft de klachten, verschijnselen en mogelijke oorzaken. Tevens leest u wat u tijdens uw ziekenhuisopname kan verwachten.

Hoewel er meestal gesproken wordt over ochtendmisselijkheid, is dit een verwarrende term. Heel veel vrouwen zijn immers de hele dag, bij vlagen, misselijk. Sommigen zijn zelfs zo misselijk dat ze de hele dag geen hap door hun keel krijgen. Daarentegen zijn er ook genoeg vrouwen die nergens last van hebben. Uit onderzoek blijkt dat 80 tot 85 procent van alle zwangeren last heeft van misselijkheid; ruim de helft daarvan heeft tevens last van braken. Soms wordt het braken zo erg dat er ook andere lichamelijk klachten ontstaan. In de medische wereld wordt dan van Hyperemesis Gravidarum gesproken. De term Hyperemesis Gravidarum komt uit het Latijn. Hyper betekent boven normaal. Met emesis wordt misselijkheid en braken bedoeld. Gravidarum betekent zwangerschap. Daarmee wordt precies uitgedrukt wat het probleem is waarvoor u opgenomen bent: overmatig braken tijdens uw zwangerschap. Als u dreigt uit te drogen en veel gewicht verliest, kan dit een reden zijn voor een ziekenhuisopname. Gemiddeld duurt de misselijkheid tot aan de vierde maand van de zwangerschap.

Behalve overmatig braken kunt u last hebben van de volgende verschijnselen:

• pijn in de maagstreek en slokdarm door het braken
• slap gevoel
• gewichtsverlies
• verminderde urineproductie en geconcentreerde urine
• uitdroging
• snelle hartslag

De oorzaak van zwangerschapsbraken is tot op heden niet duidelijk. Vroeger dacht men dat overmatig zwangerschapsbraken alleen een psychisch probleem was. Tegenwoordig wordt het gezien als een lichamelijke overreactie. In de behandeling wordt echter wel aandacht geschonken aan uw psychisch welbevinden. Zwangerschapsbraken komt vaker voor bij een zwangere vrouw met een verhoogde aanwezigheid van het zwangerschapshormoon HCG. De kans op overmatig zwangerschapsbraken is verhoogd bij een meerlingzwangerschap en een molazwangerschap. Bij een molazwangerschap gaat er iets mis tijdens of kort na de bevruchting. Daardoor groeit er geen embryo, maar groeit alleen de placenta door. Door vochtophoping ontstaan heel veel blaasjes in de baarmoederholte.

Ook de snelheid waarmee lichamelijke veranderingen bij een zwangere vrouw plaatsvinden, bijvoorbeeld in de bloedsomloop en spijsvertering, kunnen een rol spelen. Het is ook mogelijk dat overmatig zwangerschapsbraken het gevolg is van bepaalde ziekten zoals infectieziekten, suikerziekte en schildklierziekten.

Opname in het ziekenhuis

Een ziekenhuisopname wordt noodzakelijk indien u uitdroogt, ondervoed raakt, veel gewicht verliest en aceton in de urine wordt aangetroffen. Aceton komt in de urine voor als door het braken uw vetreserves worden aangesproken. Uw baby zal niet onder deze klachten lijden, uw lichaam zorgt ervoor dat de baby krijgt wat hij nodig heeft. Het doel van de opname is er ten eerste op gericht uw conditie te verbeteren. Indien u geen behandeling zou krijgen, zou dit op den duur nadelige gevolgen kunnen hebben voor uw kindje.

Om een eventuele oorzaak van zwangerschapsbraken op te sporen worden de volgende onderzoeken ingezet:

• Echoscopie: om een eventuele meerlingzwangerschap of molazwangerschap uit te sluiten, dan wel te bevestigen.
• Bloedonderzoek: om onder andere de schildklierfunctie te controleren.

Uw behandeling zal er verder als volgt uitzien:

• U krijgt een infuus om extra vocht en vitaminen toe te dienen.
• Dagelijks wordt uw urine gecontroleerd op afbraakproducten (aceton).
• U ontvangt medicijnen om het braken te verminderen.
• Uw gewicht wordt bij opname en tijdens uw verblijf gecontroleerd.
• Indien de gynaecoloog het nodig acht wordt een diëtiste ingeschakeld; zij geeft u adviezen over uw voeding.
• In sommige gevallen is het nodig u voeding toe te dienen via een slangetje in de maag, een maagsonde; de voeding die op deze manier wordt toegediend, bevat alle noodzakelijke voedingsstoffen; dit alles gaat in nauwe samenwerking met de diëtist.
• Indien nodig ontvangt u extra begeleiding van maatschappelijk werk.

Bezoek

U kunt tijdens uw opname in het ziekenhuis gewoon bezoek ontvangen. Soms kan bezoek een gunstig effect hebben omdat het u wat afleiding biedt. Aan de andere kant kan bezoek voor u ook te druk zijn, dit veroorzaakt stress dat mogelijk weer de misselijkheid en het braken verergert. Het is belangrijk dat u dit aangeeft. Als u het moeilijk vindt om een goede afstemming te vinden in het wel of niet ontvangen van bezoek, overleg dit dan met de verpleegkundige.

Naar huis

Indien er geen afwijkingen meer zijn in uw bloed en urine en uw lichamelijke conditie laat het toe, dan mag u weer naar huis. In veel gevallen zal de misselijkheid niet verdwenen zijn, maar het overmatig braken is afgenomen. In sommige gevallen is het nodig om de sondevoeding thuis voort te zetten; het spreekt voor zich dat u hierover voor het ontslag uitvoerig wordt voorgelicht.

Tot slot

Als u na het lezen van deze informatie nog vragen heeft, stelt u deze dan gerust aan de gynaecoloog of de verpleegkundigen van de afdeling; zij beantwoorden uw vragen graag.