Lichen sclerosus
Wat is…
Lichen sclerosus is een vrij zeldzame huidaandoening waarvan de oorzaak nog niet bekend is.De huid verliest plaatselijk zijn elasticiteit, waardoor de huid vast en strak aanvoelt en wit van kleur wordt. Aan deze eigenschappen ontleedt de ziekte zijn naam. Lichen sclerosus betekend in het Latijn 'verharde plekken'.
De huidaandoening komt vooral voor aan de huid van de geslachtsdelen. Het ontstaat vaker bij vrouwen dan bij mannen. Het kan op alle leeftijden ontstaan, maar de meeste vrouwen krijgen het kort na de menopauze. Omdat soms ook jonge meisjes voor de puberteit deze ziekte kunnen krijgen, vermoedt men dat de geslachtshormonen bij het ontstaan van de huidaandoening mogelijk een rol spelen. Hoe is nog niet bekend, want de geslachtshormonen zijn vrijwel altijd normaal in evenwicht.
Symptomen
Bij vrouwen
Vrouwen hebben veel vaker lichen sclerosus dan mannen. Ook zijn de klachten bij vrouwen vaak ernstiger dan bij mannen. Het gebied rond de vaginaopening is in het begin wat rood en gezwollen. In een later stadium is het aangedane gebied deels rood, deels porselein wit van kleur. Er kunnen daarbij ook blaren en wondjes ontstaan. De huid wordt plaatselijk dun, verhard en voelt strak aan. Hierdoor kunnen de kleine schaamlippen langzaam verdwijnen en kan de opening van de vagina versmallen.
Lichen sclerosus rondom de vagina gaat gepaard met jeuk en pijn. Hierdoor wordt ook het vrijen pijnlijk. Soms breidt de huidaandoening zich uit tot rond de anus. Dan kan ook daar de huid bleek en strak worden.
Jonge meisjes
Ook jonge meisjes krijgen, voor de puberteit, soms lichen sclerosus. De klachten zijn vrijwel hetzelfde als bij oudere vrouwen. Maar bij oudere vrouwen verdwijnt de huidziekte zelden. Bij jonge meisjes verdwijnt de lichten sclerosus in tweederde van de gevallen na de puberteit vanzelf.
Bij mannen
Bij mannen ontstaat lichen sclerosus meestal op de voorhuid van de penis, soms ook op de eikel. De huid wordt bleek en verhardt. Hierdoor kan de voorhuid vernauwen. Wanneer de voorhuid niet meer over de eikel teruggeschoven kan worden, is behandeling daarvan noodzakelijk. Mannen hebben van de huidaandoening meestal veel minder klachten dan vrouwen. Mannen hebben zelden jeuk of pijn van de aandoening.
Op andere plaatsen dan de geslachtsdelen
In zeldzame gevallen kan lichen sclerosus ook ontstaan op andere plaatsen dan de geslachtsdelen. Er ontstaan dan porselein witte ovale vlekken op de huid. Dit kan overal op het lichaam ontstaan, maar meestal ontstaat de aandoening in de nek, op de schouders, onder de borsten en in de buigzijde van de armen.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
De huidaandoening ziet er karakteristiek uit en een dermatoloog kan de diagnose op het oog stellen. Wanneer er toch sprake is van enige twijfel, kan een klein huidstukje weggenomen worden voor onderzoek in het laboratorium. Daar kan de diagnose bevestigd worden.
Wanneer de lichen sclerosus lange tijd aanwezig is en de huid sterk verandert, is er een toegenomen kans op kwaadaardige ontaarding. Wanneer daar enige verdenking op bestaat, wordt een huidstukje weggenomen voor onderzoek in het laboratorium. Daar kan de aanwezigheid van huidkanker mee aangetoond of uitgesloten worden.