Allergie voor rubber

U bent allergisch voor rubber; Wat nu?

Bij u is een allergie voor rubber aangetoond. Wanneer u met rubber in aanraking komt kan dit een eczeem veroorzaken of kan een eczeem toenemen. Het is dus van belang om contact met rubber zo veel mogelijk te vermijden. Deze informatiepagina kan u hierbij behulpzaam zijn.

Wat is rubber en wat zijn rubbertoevoegingen?

Rubber wordt als sap gewonnen uit de bast van de rubberboom, maar kan ook kunstmatig gemaakt worden. Om rubber geschikt te maken voor toepassing in bijvoorbeeld autobanden, handvatten, elastiek en dergelijke moeten de gewenste eigenschappen van elasticiteit en stevigheid ontstaan. Dit gebeurt met een proces dat vulkanisering heet en wordt bij de fabricage van rubber tot stand gebracht door toevoeging van een aantal chemische stoffen. Voor één of meer van deze chemische stoffen bent u allergisch. Het betreft vooral 'rubberversnellers', die de vulkanisering ondersteunen en 'anti-oxidantia', die worden toegevoegd om veroudering en uitdroging van rubber tegen te gaan. Deze stoffen blijven in kleine hoeveelheden in rubberen voorwerpen aanwezig en kunnen hier uit vrijkomen en de huid binnendringen. Bij een allergie voor deze stoffen, ontstaat bij contact een eczeem.

Voorbeelden van rubberversnellers zijn benzothiazolen (onder andere mercaptobenzothiazol of MBT), thiuramverbindingen, carbamaten, guanidines en thioureumverbindingen. Een anti-oxiderende stof in rubber, die allergie kan veroorzaken, is N-isopropyl-N-phenyl-p-phenyleendiamine of IPPD.

Voor alle duidelijkheid: Een rubberallergie heeft NIETS te maken met 'latex-allergie', waarbij mensen na contact met bijvoorbeeld operatiehandschoenen of condooms klachten van kunnen ondervinden.

In welke producten komen rubbertoevoegingen voor?

Rubbertoevoegingen zitten in vrijwel alle rubberproducten. Denk hierbij aan het potloodgom, handschoenen voor huishoudelijk of medisch gebruik, handvatten van het stuur, versnellingspook, schoeisel (met name sportschoenen), ballonnen, slangen, elastiek in kleding en rond postpakketten (postbodes), koptelefoons, surfplanken en roltrapleuningen. Ook condooms, pessaria en fopspenen bevatten rubber. Daarnaast worden in bepaalde beroepen beschermende handschoenen, (duik)maskers en laarzen van rubber gebruikt. De 'lopende band' in fabrieken is dikwijls van rubber.

Monteurs komen in contact met autobanden, V-snaren, elektriciteitskabels en gereedschapshandgrepen van rubber. Boeren komen in aanraking met rubber via melkmachines en tractorbanden. Rubber bevindt zich ook in de onderlaag van veel tapijtsoorten. Sommige rubbertoevoegingen of daar aan verwante stoffen komen voor in lijmen, in bestrijdingsmiddelen of in bepaalde soorten verf (Dit heeft niets te maken met latexverf).

Hoe kunnen allergische reacties worden voorkomen?

Of het voorkomen van allergische reacties eenvoudig of ingewikkeld is, hangt af van de manier waarop uw allergie door rubber zich uit. Heeft u een voeteczeem door rubber in de binnenzool of bekleding in de schoen dan moet u schoenen met leren of kunststof binnenwerk gaan dragen. Bij allergie voor handschoenen van rubber of elastische kousen zijn er speciale alternatieven verkrijgbaar, waarin de bovengenoemde stoffen ontbreken. Gereedschapshandgrepen en sturen van rubber kunnen worden vervangen door plastic. Bij eczeem op de plaatsen van elastiek in het ondergoed wordt het ingewikkeld. Soms kan ondergoed waarin polyurethaan (Lycra) is verwerkt uitkomst bieden. Ook kan ondergoed van het type boxershort met een koord in plaats van een elastiek gedragen worden. Een enkeling reageert alleen allergisch op elastiek in ondergoed dat is gewassen met bleekmiddel. Indien men beroepshalve veel aan rubber wordt blootgesteld (industrie, monteurs) kan het in de praktijk onmogelijk blijken contact ermee afdoende te vermijden. Overleg met de bedrijfsarts is dan sterk aan te bevelen.

Hoe weet ik welke producten veilig zijn?

Elk product waar u aan ziet, ruikt of voelt (rekbaarheid) dat er rubber in is verwerkt, kan een toevoeging bevatten waarvoor u allergisch bent. Het is helaas in de praktijk vaak moeilijk of zelfs onmogelijk om er achter te komen of dit inderdaad zo is.

Voorbeelden van rubberproducten waarvoor u allergisch kunt zijn:

In de persoonlijke sfeer

• Badmuts, badschoentjes, badmatje
• Badpoppetje
• Bal, ballon
• Schuimrubber matras
• Oppompmatras, opblaaskano, luchtbed
• Rubber waterzakken
• Rubber voetpomp en voetpompslang
• Rubber ringen om tent vast te zetten
• Snelbinders
• Hoedband
• Antislip broekband
• Wimper kruller
• (Permanent) krulspelden
• Jarretelle
• BH
• Gordel
• Korset
• Laarzen
  
  

Schoenen: teenstukken, buitenzolen

• Inlegzolen
• Kussenvulling
• Antislip kleedje onder karpet
• Spons
• Kleden met rubber basis (tusted)
• Tandenstoker, tandenborstel
• Elastiekje
• Sluitring
• Deegschrapper
• In sommige plastic gebruiksvoorwerpen en in synthetische-rubber gebruiksvoorwerpen kunnen dezelfde hulpstoffen aanwezig zijn als in natuurrubber voorwerpen
• Bandelastiek, bretels
• Stretch kleding, badpakken
• Elastieken onderkleding
  
  

Gezondheidsartikelen

• Borstprothese
• Rubber beddezeiltje
• Katheter
• Handschoen
• Condoom, vingercondoom
• Pessarium
• Diafragma
• Hechtpleister
• Hoedje van pipet
• Warmwaterkruik
• (Fop)speen
  
  

In de industrie

• Rubberindustrie
• Vulkaniseerinrichting
• Rijwielhersteller
• Automonteur
• Fabricage van schoenzolen
• Fabricage van asfaltmastiek
• Fabricage van kleurstoffen
• Melkveehouder (melkmachine)
• Arts, dierenarts, verpleegster, laborant
• Rubberafdichtpasta
• Pakking
  
  

Binnenbekleding van brandstoftank

• Slangen en buizen (gas, vloeistof, afzuiging, pomp)
• Elektrisch snoer, rubber kous over elektrisch snoer waar dit verbonden is met machine of contrastekker
• Handvatten aan gereedschap
• Handschoenen Rubber duim- en wijsvingerhoedje (geldtellers, postsorteerders)
• Gasmaskers
• Veiligheidsbril
• Rubber werkschoenen
• Lopende band
• Hogedruk slangen
• Banden
• Cilinders: schrijfmachine, drukinktrol, offsetdruk, fabricage van kartonnen dozen
• Rubberspons (ook voor postzegels)
• Rubber kussen onder schrijfmachine
• Schrijftafelonderlegger
• (Stoot)kussentje
• Beenbeschermer
• Gehoorapparaat en koptelefoon
• Stethoscoop
• Elastiekje, ook van postbode
• Vlakgummetje
• Rubber velletje dat over een tand geschoven wordt
• Melkmachineonderdelen
• Rubber kurk
• Vernissen
• Oliën (corrosiewerende toepassing)
• Kleefmiddelen
• Sluitringen van weckflessen en snelkookpan (Er zit geen rubber of -hulpstoffen in zogenaamde Latex muurverven

Hoe ziet allergisch contacteczeem door rubber er uit?

Allergisch contacteczeem door rubbertoevoegingen uit zich meestal als een jeukende rode huiduitslag met schilfering. Soms zijn er ook pukkels en blaasjes te zien, of kan het eczeem zelfs nattend worden. Vorm en plaats van het eczeem kunnen een belangrijke aanwijzing leveren in de richting van rubber als oorzaak. Eczeem aan de voeten kan het gevolg zijn van rubber in de binnenzool of in de zachte binnenbekleding van schoenen, met name sportschoenen. Ook uit de schoenlijm kunnen de verantwoordelijke stoffen vrijkomen. Eczeem aan de onderbenen kan veroorzaakt worden door kaplaarzen of door het elastiek in (steun)kousen. Elastiek in ondergoed kan klachten geven in de liezen, taille en onder de BH. Bij een allergie door rubberen handschoenen zit het eczeem vaak op de dunnere huid van de handruggen en de polsen, terwijl eczeem door een handgreep of versnellingspook soms beperkt blijft tot de handpalm. Bij het eczeem in het gelaat lijkt de relatie met rubber soms moeilijk te leggen. Bij personen die beroepshalve duik- of gasmaskers dragen kan het snel duidelijk zijn, maar rubberdeeltjes kunnen ook indirect in het gelaat terechtkomen, bijvoorbeeld bij wrijven rond de ogen na het dragen van rubber handschoenen of hanteren van rubberen voorwerpen met de handen. Het is mogelijk dat u van sommige rubberproducten wel eczeem krijgt en van andere niet. Dit kan komen doordat de rubbertoevoeging waarvoor u allergisch bent in bepaalde producten ontbreekt of er minder gemakkelijk uit vrijkomt.

Wordt mijn rubbereczeem geheel veroorzaakt door contact met rubber?

Het is mogelijk dat uw eczeem geheel veroorzaakt wordt door contact met rubber. Toch komt het regelmatig voor dat eczeem blijft bestaan of alleen maar iets beter wordt wanneer u contact met rubber goed vermijdt. Dit komt omdat eczeem vaak meerdere oorzaken heeft. Naast allergie kan irritatie meespelen, bijvoorbeeld door contact met water, zeep, afwasmiddelen en dergelijke. Daarnaast kan eczeem ontstaan als uiting van een erfelijk bepaalde aanleg tot eczeem, astma of hooikoorts. Het is altijd zinvol om rubber zo goed mogelijk te vermijden, maar dat zal dus helaas niet altijd tot volledige genezing van de huid leiden.